هویت جنسیتی کودک به عنوان یکی از ابعاد هویت وی همواره یکی از موارد مهم در رشد،تربیت و روانشناسی کودک است. آگاهی از تأثیر مهم هویت جنسیتی بر آینده کودک و رشد او یکی از دغدغه‌های والدین کودکان دبستانی است و بر این اساس، در این مقاله کوشش شده است مراحل پیدایی هویت جنسیتی در کودکان دختر و پسر دبستانی بیان شود و راهکارهایی جهت بهبود این بعد مهم رشد کودک ارائه شود.
هویت جنسیتی در دبستانی‌ها
در طول سال‌های دبستان، کودکان کلیشه‌های جنسیتی را که در اوایل کودکی فراگرفته‌اند، گسترش می‌دهند؛ یعنی دختران رفتارهای دخترانه و پسران رفتارهای پسرانه انجام می‌دهند.
نقش و هویت جنسیتی پسرها و دخترها در اواسط کودکی (سنین دبستان) مسیرهای متفاوتی را دنبال می کنند.
- پسرها از کلاس سوم تا حدود پنجم، همانندسازی خود را با صفات شخصیت مردانه تقویت می‌کنند، به عبارتی بیشتر سعی می‌کنند به کارهای مردانه روی آورند.
- همانندسازی دخترها با صفات زنانه کاهش می‌یابد و تمایل دخترها در شبیه شدن به رفتارهای زنانه کمتر می‌شود.
- با اینکه دخترها هنوز به سمت زنانگی گرایش دارند، خود را به صورت افرادی که برخی از ویژگی‌های جنس مخالف را دارا است، توصیف می‌کنند.
- دخترهای دبستانی پی می‌برند که جامعه امتیاز بیشتری برای ویژگی‌های مردانه قائل است، در نتیجه آنها می‌خواهند برخی از فعالیت‌ها و رفتارهایی را که با نقش جنسیتی باارزش‌تر ارتباط دارند، امتحان کنند.
- گروه‌های همسال نیز به پسرها فشار می‌آورند که از نقش جنسی مردانه تبعیت کنند. دختری که رفتار پسرانه دارد، می‌تواند بدون از دست دادن مرتبه خود در بین همسالان دختر، خود را قاطی فعالیت‌های پسرانه کند اما پسری که با دخترها قاطی می‌شود، مورد تمسخر قرار گرفته و طرد می‌شود. در واقع کودکان و بزرگسالان، تخلف دخترها از نقش‌های جنسیتی را تا اندازه‌ای تحمل می‌کنند اما تخلف پسرها (مانند عروسک‌بازی) را درست به بدی تخلف کردن از مقررات اخلاقی ناخوشایند می‌دانند.
پژوهش‌ها نشان داده افرادی که یک جنسیت را به شکلی خشک نشان نمی‌دهند و از ویژگی‌های ارزشمند انسانی هر دو جنس بهرهمند هستند، از لحاظ رفتاری سازگارتر هستند؛ لذا به والدین توصیه می‌شود:
- پدر و مادر به نوبت در منزل ظرف بشویند، آشپزی کنند یا رانندگی نمایند.
- والدین از کلیشه‌های جنسیتی خشک کودکان خود که رفتارها و فرصت‌های یادگیری آنها را محدود می‌کنند، بکاهند. مثلاً پسری که آشپزی را فعالیتی زنانه می‌پندارد، فرصت یادگیری آشپزی نمی‌یابد یا دختری که فرصت انجام فعالیت‌های فنی را از خود سلب کرده است، به همین صورت خود را از این فعالیت محروم کرده است.
